اینجا دریاچه اورمیه؛ نترسید ساحل همان دریاچه است!
- توضیحات
- منتشر شده در پنج شنبه, 14 اسفند 1393 02:43
آذوح: حالا دریاچه اورمیه حال غرق کردن کسی را ندارد؛ هر چه می‌خواهید دور شوید نترسید نه دریاچه‌ای مانده و نه ساحلی. ساحل همان دریاچه است و دریاچه به ساحل بیشتر شباهت دارد. امن و امان است.
به گزارش دورنانیوز، نگویید هیچ اقدام عملی از سوی دولت برای احیای دریاچه اورمیه انجام نگرفته؛ واقعا بی‌انصافی می‌کنید! همین چند ماه پیش بود که حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب بی‌زبان روانه دریاچه شد. خوب از کجا آمد این همه آب یکهویی رفت توی دریاچه؟ از آسمان که نازل نشد! مسئولان محترم این همه جلسه گذاشتند و رایزنی کردند و آخرش تصمیم گرفتند ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه بریزد. چطوریش مهم نیست مهم اقدام ارزشمندی است که مسئولان محترم به انجام رساندند. خوب اگر اقدام عملی خاصی هم نکردند لابد دعا که کرده‌اند.
مسئولان زحمت کشیدند امسال باران زیاد بارید و سطح دریاچه یکی دو سانتی متر بالا آمد؛ وقتی هم که می‌خواهیم کمی به این موارد دلخوش کنیم مدیر عامل آب منطقه‌ای زود بلند می‌شود و می‌گوید: نباید به بارندگی‌ها زیاد امیدوار باشیم چرا که در قسمت‌های عمیق دریاچه نبوده و در فصول گرم سال «ایکی ثانیه» تبخیر می‌شود.
اعضای شورای شهر هم که هرچه مسئولان دولتی در مورد دریاچه اورمیه می‌خواهند رشته کنند پنبه می‌فرمایند. مثلا بهروز خاماچی آن روز می‌گفت: یک روز از انتقال آب ارس به دریاچه می‌گویند، یک روز هم از انتقال آب زاب؛ در عمل هم که هیچ اتفاقی نمی‌افتد.
خاماچی اعتقاد دارد: این خبرها مانند نمک بر روی زخم دریاچه است و هیچ کدام از این نظرات اجرا شدنی نیست چون هیچ کدام از ما که نسبت به مسئله شناخت داریم در این جمع‌ها و ستادهای احیاء حضور نداریم.
حال این سئوال مطرح می‌شود که اگر اجرایی شدن طرح‌های ستاد احیا تنها به حضور آقای خاماچی عضو شورای شهر تبریز و دوستانش که شناخت دارند بند است چرا از این حضور ممانعت می‌شود. خوب ایشان را دعوت کنند تا زود دریاچه احیا شود دیگر!
اما اگر از بعد دیگری به قضیه نگاه کنیم ممکن است کارشناسی که احتمالا او هم شناخت دارد اما از جلسات ستاد جا مانده بلند شود بگوید: کسانی که در ستادها حضور دارند چه گلی به سرمان زده‌اند که شما هم اضافه شوید؟! گیریم که شناخت شما هم بیش از بقیه باشد ولی شناخت که نون و آب (بودجه) نمی‌شود!
حبیب شیری‌آذر، دیگر عضو شورای شهر هم کوتاه نمی‌آید و می‌گوید: امروز افرادی که خودشان در خشک کردن دریاچه نقش داشته‌اند در ستاد احیا حضور دارند و به نظر می‌رسد وضعیت دریاچه با چنین متولیانی به هیچ جایی نرسد.
حالا این افرادی که نام آنان ذکر شد البته معلوم نیست چه کسانی هستند کاش اسمشان را هم می‌گفتند ما هم می‌فهمیدیم با چه کسانی طرفیم؛ حالا هر کسی که هستند، کار بدی که نمی‌کنند خودشان دریاچه را خشک کرده‌اند خودشان هم می‌خواهند احیاء کنند! حالا باید از آقای شیری‌آذر پرسید کجای این کار ایراد دارد؟! خوب بگذارید احیا کنند دیگر، چرا چوب لای چرخشان می‌کنید؟!
بگذریم…
حدود ۱۵ سال پیش پسرکی کنار ساحل دریاچه نیلگون دریاچه‌ای پیاله‌ای ماست دستش گرفته بود و هی با قاشق از آن بر می‌داشت و به دریاچه می‌ریخت و هم می‌زد.
پدرش پرسید: پسرم چکار می‌کنی؟ گفت: دارم دوغ درست می‌کنم!
پدرش خنده‌ای کرد و گفت: پسرم اینطور که نمی‌شود با یک دریا آب و پیاله‌ای ماست دوغ درست کرد؛ دریا همه ماست را می‌شوید و با خودش می‌برد.
پسرک گفت: می‌دانم نمی‌شود ولی اگر می‌شد چه، می‌شد… ! یک دریا دوغ داشتیم!!
حالا پسرک، جوانی برومند شده و کم کم دارد به آرزویش می‌رسد. حالا البته تنها با یک پیاله ماست که نمی‌تواند به اندازه دریاچه اورمیه دوغ درست کند ولی شاید با چندین پیاله بتواند این کار را انجام دهد یا اینکه خیلی راحت می‌تواند اندک مدتی هم صبر کند تا آب دریاچه متناسب با پیاله ماست او شود و به اندازه یک پیاله دوغ به کار آید! البته اگر این بارش‌های بی‌موقع اجازه دهند!
شکر خدا پس از بارندگی‌های امیدوار کننده مهرماه خانم ابتکار هم به آذربایجان آمد و سری به دریاچه اورمیه زد و از مسئولان راه و شهرسازی سابق انتقاد کرد و رفت!
می‌گفت: حال دریاچه خوب بود! آخر کجا خوب بود خانم ابتکار؟!!
یاد زمان احتضار پدر بزرگم افتادم؛ در آخرین روزهای زندگیش که در بستر بیماری بود و همه از او ناامید شده بودیم، یک مرتبه سرحال شد و با همه شوخی می‌کرد و دوستان صمیمی‌اش که به او سر می‌زدند به شوخی می‌گفتند تو از همه ما سالم‌تری و حالاحالاها رفتنی نیستی.
این حرف‌ها را که می‌شنیدم اگرچه اندکی امیدوار می‌شدم اما بیشتر دلم برای پدر بزرگ و خاطرات خوشی که با او داشتم تنگ می‌شد. زد و پدربزرگ یکی دو روز بعد فوت کرد. باز هم بگذریم…
راستش این‌بار هم که ابتکار گفت: حال دریاچه بهتر بود؛ خاطره سال ۸۱ دریاچه در ذهنم تداعی شد. یادم می‌آید به همراه خانواده چند روزی میهمان دریاچه بودیم؛ زیاد از ساحل دور نمی‌شدیم؛ می‌ترسیدیم غرق شویم. اما حالا دریاچه قدرت غرق کردن کسی را ندارد؛ هرچه می‌خواهید دور شوید نترسید نه دریاچه‌ای مانده و نه ساحلی. ساحل همان دریاچه است و دریاچه به ساحل بیشتر شباهت دارد. امن و امان است…
از همه این موارد هم که بگذریم خلاصه اقدامات عملی انجام شده در رابطه با احیای دریاچه اورمیه و آخرین وضعیت چی‌چست سابق را شاید بهتر از همه رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس بیان می‌کند؛ رضا رحمانی به خبرنگار فارس می‌گوید: به نظر من جلساتی که برگزار شده و پیگیری‌هایی که در رابطه با احیای دریاچه انجام گرفته جای تقدیر دارد اما در صحنه عمل تخصیص اعتبارات در حد وعده‌های داده شده نبوده است.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس اضافه می‌کند: اگر ما بهترین نقشه را هم داشته باشیم ولی پولی برای اجرایی کردن آن نباشد راه به جایی نخواهیم برد؛ مطالعات و نتیجه‌گیری‌های خوبی انجام گرفته ولی متاسفانه بودجه عملیاتی که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی باید تامین می‌کرد تا ادارات ذیربط اقدامات مقتضی را انجام دهند اختصاص نیافته است.
بارش‌های پاییز امسال به دریاچه اورمیه نرسید
نماینده ستاد احیای دریاچه اورمیه در آذربایجان‌شرقی گفت: با وجود اینکه در مهرماه امسال شاهد بارش‌های خوبی در منطقه بودیم ولی متاسفانه نتوانستیم از این بارش‌های بهره خوبی داشته باشیم و تمام آن را به دریاچه برسانیم.
خلیل ساعی در همایش «آب، نبض زندگی» در تبریز با بیان اینکه با وجود اینکه در مهرماه امسال شاهد بارش‌های خوبی در منطقه بودیم ولی متاسفانه نتوانستیم از این بارش‌های بهره خوبی داشته باشیم و تمام آن را به دریاچه برسانیم، اظهار داشت: هم اکنون مسیل‌ها در حال لایروبی هستند و با پیش‌بینی‌های صورت گرفته در مورد احتمال بارش در اسفندماه جاری، امیدواریم آب این باران‌ها به سطح دریاچه برسد.
وی افزود: در سال‌های ۷۴ و ۷۵ که تراز آب دریاچه بسیار خوب بود و هنوز پر آب بود، اعتقاد عده‌ای بر این بود که دریاچه خشک می‌شود و وضعیت امروزی در آن زمان پیش‌بینی شده بود.
ساعی با بیان اینکه در آینده‌ای نه چندان دور به جای جنگ بر سر نفت، جنگ آب به راه می‌افتد، تصریح کرد: بسیاری از تمدن‌های ما در کنار آب شکل گرفته است و بسیاری از تمدن‌ها نیز به دلیل خشکسالی و نبود آب از بین رفته‌اند.
نماینده ستاد احیای دریاچه اورمیه در آذربایجان‌شرقی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: شاخص توسعه سازمان ملل حاکی از این است که اگر ۲۰ درصد از آب استفاده کنیم، در حالت ایمن هستیم و اگر بین ۲۰ تا ۴۰ درصد هم استفاده کنیم باز هم وضعیت خوب است.
دبیر شورای فرهنگی اجتماعی احیای دریاچه اورمیه در آذربایجان‌شرقی با تاکید بر اینکه اگر بالاتر از ۴۰ درصد از آب موجود استفاده کنیم یعنی در وضعیت بحران قرار داریم، افزود: هم اکنون در حوضه دریاچه اورمیه بیش از ۷۰ درصد آب تجدیدپذیر استفاده می‌شود و میانگین این رقم در کشو ۸۳ درصد است.
ساعی خاطرنشان کرد: سفره‌های زیرزمینی هر روز خالی‌تر از پیش می‌شود و باید توجه کنیم که سفره‌های آب زیرزمینی وضعیت خوبی ندارند و با ادامه این روند در آینده مشکلات فراوانی خواهیم داشت.
بحران دریاچه اورمیه حاصل بی‌درایتی و نگاه آزمندانه به طبیعت است/ وقتی سدها به جای تنظیم آب، آب را مصرف می‌کنند
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، بحران دریاچه اورمیه را حاصل بی‌درایتی و نگاه آزمندانه به طبیعت دانست و در همایش «آب، نبض زندگی» در تبریز اظهار داشت: روند سدسازی در این کشور، قصه غم‌انگیزی است که در مورد بسیاری از سدها می‌توان شرح داد.
محمد درویش با اشاره به اینکه متاسفانه برخی‌ها، زمانی دریاچه اورمیه را یک غده سرطانی می‌دانستند و چشم خود را بر احداث سدهای مختلف بستند افزود: امروز مسئولان وزارت نیرو اذعان می‌کنند که سدهای مخزنی به جای تنظیم آب، آب را مصرف می‌کنند.
دریاچه اورمیه نمرده است
درویش برخی تحلیل‌های گذشته را در روند بحران دریاچه اورمیه تاثیرگذار خواند و افزود: در یکی از چکیده مقالات اولین همایش دریاچه اورمیه در سال ۱۳۷۹، افزایش سطح زیرکشت آبی از ۳۸۱ هزار هکتار به ۵۵۹ هزار هکتار از عوامل مهم در طرح‌های توسعه‌ای حوضه آبخیز اورمیه مطرح شده است.
وی ادامه داد: همچنین در این مقاله اشاره شده؛ با کاهش وسعت دریاچه از ۵۳۰ هزار هکتار به حدود ۳۳۰ هزار هکتار، ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی شور دریاچه اورمیه احیا شده است؛ و جالب اینکه از این موضوع به عنوان یک نکته مثبت یاد شده است.
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، متذکر شد: برخی از نخبگان، در گذشته به چنین جمع‌بندی دست یافته‌اند؛ این، حاصل نگاه آزمندانه ما به طبیعت بوده است. دشمنی از آن سوی مرزها این بلا را بر ما مستولی نکرده است.
وی در بخش دیگی از سخنان خود گفت: بر اساس مطالعات رسوب‌شناسی سازمان زمین‌شناسی، با بررسی لایه‌های رسوبی کف بستر دریاچه مشخص شده که شرایطی که امروز در دریاچه حاکم است بین ۱۲ هزار تا ۲۰ هزار سال پیش تکرار نشده است؛ بنابراین ادعایی که عنوان می‌شود دریاچه، هر ۵۰۰ سال یک‌بار به چنین وضعی دچار می‌شود، توسط این پژوهش رد شده است.
درویش در عین حال، تاکید کرد: بر خلاف باور گروهی که فکر می‌کنند دریاچه اورمیه مرده است، اعتقاد راسخ به احیای دریاچه اورمیه دارم؛ هر چند که تحقق این فرآیند، نیازمند یک روند طولانی است.
وی تصریح کرد: بازگشت حیات به دریاچه اورمیه، مستلزم شرایطی است که برخی از آن‌ها فقط مختص حوضه آبخیز دریاچه اورمیه نیست و حتی قابل تعمیم به سایر بحران‌های مشابه در کشور است.
با انتقاد از اینکه متاسفانه تمام برنامه‌های ستاد احیای دریاچه اورمیه حول محور کشاورزی است، اظهار داشت: باید به سمت کاهش وابستگی معیشتی به سرزمین برویم و رویکردهای ما محدوده‌ای خارج از کشاورزی را هدف قرار دهد.
وی با بیان اینکه زمین‌های کشاورزی ما از ۳۲۰ هزار هکتار به ۶۲۰ هزار هکتار افزایش یافته است افزود: مدیرکل جهادکشاورزی آذربایجان‌غربی سال گذشته آماری اعلام کرد که با وجود خشکسالی‌های موجود ۴۰ درصد تولید سیب بیشتر داشته‌اند و این گفته نشان می‌دهد که ما ۴۰ درصد آب بیشتری مصرف کرده‌ایم.
متاسفانه خشکسالی مدیریتی ما را تهدید می‌کند
وی تصریح کرد: وقتی طرح نکاشتن در حوضه دریاچه اورمیه هنوز آغاز نشده محکوم می‌شود، این نشان می‌دهد که متاسفانه خشکسالی مدیریتی ما را تهدید می‌کند.
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه به جای الگو قرار دادن کشاورزی باید از ظرفیت ترانزیتی این منطقه استفاده شود، اظهار داشت: شما در منطقه‌ای هستید که با چند کشور خارجی هم مرز است. تمام اینها فرصت‌های بزرگی است ولی در کجای برنامه‌های ستاد احیای دریاچه اورمیه دیده شده که از ظرفیت‌های بازرگانی و اقتصادی استفاده شود؟
جایگزینی شغل‌هایی برای کشاورزی در حوضه دریاچه اورمیه
وی با تاکید بر جایگزینی شغل‌هایی برای کشاورزی، گفت: باید از بین ۴۰۰ شغل شناسایی شده سبز قابل اجرا در ایران، آن دسته از شغل‌هایی که قابل اجرا در حوضه دریاچه اورمیه است را شناسایی کنیم.
درویش با اشاره به اینکه متاسفانه از ظرفیت‌های سرمایه اجتماعی به خوبی استفاده نشده است، اظهار داشت: یکی از نمونه‌های بارز این گسست مردمی موضوع دریاچه اورمیه است که با وجود اینکه مردم به خوبی بحران را حس می‌کنند ولی چرا در این زمینه اتفاقی نمی‌افتد؟
این فعال زیست محیطی ادامه داد: در اثر همین عدم توجه به سرمایه اجتماعی است که ۲۲ میلیون ایرانی و یا به بیانی از هر سه خانواده، دو خانواده درگیر کارهای قضایی هستند و سالانه ۶۰۰ هزار زندانی داریم. تمام اینها نشان دهنده سقوط سرمایه اجتماعی است.
تراز دریاچه اورمیه نسبت به سال گذشته ۲ سانتی‌متر کاهش یافته است
درویش با بیان اینکه هم اکنون تراز دریاچه اورمیه نسبت به سال گذشته ۲ سانتی‌متر کاهش یافته است، اظهار داشت: این نشان می‌دهد که بحرانی بودن وضعیت در بین مردم جا نیفتاده و مردم شرایط را درک نکرده‌اند.
فارس
