Warning
  • JLIB_APPLICATION_ERROR_COMPONENT_NOT_LOADING
  • JLIB_APPLICATION_ERROR_COMPONENT_NOT_LOADING
  • JLIB_APPLICATION_ERROR_COMPONENT_NOT_LOADING
  • Error loading component: com_content, Component not found.
  • Error loading library: joomla, Library not found.
  • Error loading library: joomla, Library not found.
  • Error loading library: joomla, Library not found.
  • Error loading component: com_content, Component not found.
  • Error loading component: com_content, Component not found.

آذربایجان آشیق مکتب‌لریندن «تیکان تپه» آشیق مکتبی- احمد اسدی

آشيغين اوخودوغو، گؤزل تيكان تپه هاوالاري، تيكان تپه گؤزللمه سي، تيكان تپه شكسته سي،جمشيدي، همداني، عثمانلي و ... هله ده ذهنيمده دير و بو مكتبين نئجه آذربايجان بويوجا تانيتديريلماسينا هله ده دوشونورم.
گؤزل آذربایجانیمیزین ان قدیم و ان اصیل مدنی ارثی اولان، آشیق ادبیاتی و آشیق موسیقی سی تاریخلردن سوزولوب گلن بیر وارلیق اولاراق، بوگونده یاشاماقدادیر. آشیقلیق گلنگی اسکی لردن بری، شامان زامانلاریندان اسلام دؤورونه و اسلام دؤوروندن بوگونه قدر اؤزونو چئشیدلی آدلار و چئشیدلی اؤزللیکلرله ساخلاییب، قورویوبدور.
اسکی چاغلاردا آشیقلیغیمیز یوردوموز بویوندا بیر اولسادا، زامان کئچدیکجه، چئشیدلی بؤلگه لرده اؤزونه مخصوص لمس تاپیب و اؤزونه مخصوص اؤزللیکلره صاحب چیخیب و بیر-بیرلری ایله فرقلنرک، آشیق مکتبلریمیز یارانیب.
بیز بوگون آشیق مکتبلریمیزده فرقلی هاوالارا نظر سالاندا، اونلارین روحلارینین بیر اولدوغونو گؤروروک. حتی چوخلو هاوالاریمیزدا عینی دیر، یالنیز چالماقدا و اوخوماقدا فرقلنرک، بعضی ریتمیک اولور، بعضیلرینده ریتیم سینیر، بعضی لرده ده اوخونان سؤزلر اوزادیلیر و … .
ایندی لیکده نئچه بؤیوک آشیق مکتبیمیز وار، اونلاردان اورمو آشیق مکتبی، قره داغ، هئشتری، شیروان،بورچالی، زنجان، همدان، قوم-ساوا، گؤیچه، قوبا-قوسارین و … آدینی چکمک اولار. بونلار ایله یاناشی کیچیک آشیق مکتبلرده وار. آما او قدرده آنا آشیق مکتبدن فرق ائتمه­ییرلر و سئچیلمه ییرلر.
کئچنلرده، خریطه نی اؤنومه قویاراق، مختلف مکتبلرین یئرلشدیگی شهرلره نظر سالدیم. اورمودان توتدو قره داغا، زنجانا و …. . چئشیدلی شهرلرین آشیقلاری ایله چوخلو مجلسلرده بیر یئرده اولدوغوما گؤره، آزدان-چوخدان آشیق مکتبلرینین اؤزللیکلری و هانسی شهرلرده اولدوغونو بیلیردیم. بو آرادا تیکان تپه(تکاب)ماحالی دقتیمی اؤزونه چکدی. اورادان نه آشیق تانییردیم و نه ده هاوالاریندان خبریم وار ایدی. بونا گؤره ده بو ماحالین هانسی مکتبده اولدوغو منیم ماراغیمی اؤزونه جلب ائتدی و بو حاقدا آرتیق بیلگی الده ائتمک اوچون، آراشدیرماغا باشلادیم. اورمو، تبریز و نئچه شهرین آشیقلارینین اورالاردا هانسی هاوالار چالیندیغینی و هانسی مکتبده اولدوقلارینی سوردوغومدا، کیمسه بیر بیلگی منه وئره بیلمه دی. بونا گؤره ده بو ماحالدا اولان آشیقلار و آشیقیلیق منیم ماراغیمی داهادا چوخ اؤزونه چکدی. اورا گئدیب، آشیقلاری ایله گؤروشمگه قرار وئردیم.
بیرگون تیکان تپه شهرینه گئدیب، سورا-سورا بیر آشیغین آدرسینی تاپدیم. آشیغین، آدی آشیق منوچهر ولی پور ایدی. ۱۳۵۳-جی ایلده ائله تیکان تپه نین اؤزونده دوغولوب و اهل حق تورکلریندندیر(آشیق منوچهرین آتا-بابالاری نئچه یوزایلدن بری آشیق اولوبلار). آشیغیمیز ایله گؤروشدوم و بو گؤروشده چوخ اؤنملی اولان مسئله لر اوزه چیخدی. بو مسئله دن یالنیز ایکی سینه باخساق، تیکان تپه نین نه قدر آشیقلیق باخیمندان اؤنملی اولدوغونو بیله جه ییک؛
۱- اورادا اولان آشیقلیق، ساز، کمانچا، قاوال و بالابانلدان عبارتدیر. بودا هئچ یئرده تایی گؤرونمه ین بیر آشیق دسته سی دیر.
۲-او ماحالین اؤزونه مخصوص بیر نئچه هاواسی واردی.
ائله بو ایکی عامله نظر سالساق، بو شهرده یئنی آشیق مکتبینین اوزه چیخماغینا گرک ایناناق. نیه کی، هم هاوالاردا بیر آز فرق وار، همده آشیق اوچلوگو یئرینه، آشیق دؤردلوگو وار. هله بونداندا علاوه، بیر یئنی تاپینتیدا ائله او آشیغین یانیندا اولدو. آشیغین یانینداکی کمانچا چالانین، کمانچاسی گؤردوگوموز و ائشیتدیگیمیز کامانچالاردان فرقلی دیر و من ایندیه دک، بئله کمانچا گؤرمه میشدیم. کامانچانین هم اوزو و همده آرخاسی دری ایله اؤرتولودور و هئچ بیر یئرده و ملتده بو کامانچایا تای بیر چالغی آلتی گؤرونمه ییب.
بیر نئچه ساعات آشیغیمیز ایله بیر یئرده اولدوم و بیر تعداد اورانین هاوالارینداندا منیم ایستگیم ایله آشیق چالدی و منده ضبط ائتدیم. اوندان سونرا، تیکان تپه مکتبی اوسته، دانیشیقلار آپاردیق و بو شهرده نئچه آشیق اولدوغونو سوردوم و سوالیمین جوابیندا چوخ کدرلندیریجی جواب ائشیتدیم؛”بو ماحالدا تکجه منم. آشیقلارین هامیسی وفات ائدیبلر.
بو سؤزدن سونرا، چوخ اوزوله رک، نیه گنجلر بس بو صنعته گلمه ییرلر دئیه، سوردوم، جوابدا نئت و آشکار ایدی. بو صنعت حمایت اولونمور. آرتیق بورادا محروم بیر منطقه دیر، ایلده یوزلر بلکه ده مین­لر نفر (چوخو جوانلار) بورادان آیری شهرلره، اؤزللیکله تهرانا کؤچورلر.
بو سؤزو دوشوندوگوموزده و تیکان تپه نین بوگونکو دورومونا باخدیغیمیزدا آشیغین سؤزونو هئچ ده یانلیش اولمایان بیر مسئله گؤره جه ییک.
آشیق محروم دئدی. یئری گلمیشکن بیر مثال گتیریم؛ صائین قالا ایله تیکان تپه آراسی ۹۰ کیلومترلیک بیر یولدور. بو ۹۰ کیلومترلیک یولدا، بیر دنه ده اؤرنک اوچون بنزین پومپو یوخدور. هله اونداندا علاوه یوللاردا دئیه سن، قاجار و بیرینجی پهلوی دؤوروندن قالما یوللارا اوخشاییر. دوشونون، بیر نفر کندلی ایسته ییر، ماشینینا، تراکتورونا و یا هر نه یاناجاق لازم اولان وسیله سینه، یاناجاق دولدورا و فاصله سیده شهردن ۴۵ کیلومتر اولا، گرک ۴۵ کیلومترلیک مسافه نی شهره گئده و ۴۵ کیلومترده قاییدا. بو اولدو ۹۰ کیلومتر، دولدوردوغو یاناجاغین یاریسی قورتولدو. اورانین محرومیتینه گؤره، اونلارلا مثال چکمک اولار. ائله بونا گؤره ده ایلده نئچه مین نفر یئرلی اهالی اورادان کؤچرک، آیری یئرلره گئدیر و اونون عوضینده ایرانین غربی اوستانلاریندان بورا دولورلار..نیه کی اورمیه یه گئدن یول نه قدرده خراب اولسا، عوضینده او بیری استانلارا باغلانان یوللار، گئدیش-گلیشه یاخشی دیرلار.
هر حالدا ایندی دوروم بئله دیر، ایسته سکده ایسته مه سکده، بیزیم بوینوموزا دوشن اؤز کولتوروموزو و ادبیاتیمیزی قورویوب ساخلاماقدیر و آشیق منوچهر کیمی قوچ ایگیدلری یاددان چیخارتماماقدیر. نیه کی بیزیم کولتوروموزو اورالاردا یاشادیر. ائله بو سؤزله آشیغیمیزدان آیریلدیم. آما تیکان تپه فکری منی بوروموشدو. بیرجه لحظه ده بئینیمدن ائشیگه چیخماییردی. آشیغین اوخودوغو، گؤزل تیکان تپه هاوالاری، تیکان تپه گؤزللمه سی، تیکان تپه شکسته سی،جمشیدی، همدانی، عثمانلی و … هله ده ذهنیمده دیر و بو مکتبین نئجه آذربایجان بویوجا تانیتدیریلماسینا هله ده دوشونورم. دوزدور ایندی آشیق منوچهر او ماحالین سونونجو و تکجه آشیغی دیر آما تیکان تپه آشیقلیغی هله ده یاشاییر  و هله ده بو مکتب دیری دیر ، بونا گؤره ده گرک گله­ جگه اومودلو اولاق.
Submit to DeliciousSubmit to DiggSubmit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to TwitterSubmit to LinkedIn