گرانی یک شبه نان؛ لمس تورم در سفره‌های مردم
- Details
- Published: Saturday, 06 December 2014 15:05
آذوح: چندی پیش محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت یازدهم در سخنانی به نانوایی‌های کل کشور اجازه داد تا از روز دوشنبه دهم آذر ماه ۱۳۹۳ قیمت نان را تا ۳۰ درصد گران کنند.
این مقام مسوول در دولت یازدهم در حالی از افزایش ۳۰ درصدی نان در ایران خبر داد که یک روز پیش از آن، نعمت الله ترکی، معاون استاندار تهران با صراحت تاکید کرده بود که این استان برنامه‌ای برای افزایش قیمت نان در استان ندارد. البته مردم اردبیل با افزایش ۶۵ درصدی قیمت نان مواجه شده‌اند.
باوجود وعده‌های دولت یازدهم مبنی بر شیب ملایم افزایش قیمت‌ها، قیمت نان یک شبه در اردبیل ۶۵ درصد و در پایتخت ۳۰ درصد افزایش یافت درحالی که بانک مرکزی، نرخ تورم را حدود ۲۰ درصد اعلام کرده است.
با این که قیمت مصوب انواع نان پس از افزایش ۳۰ درصدی نان اعلام شده است اما برخی از نانوایی‌ها در تهران و برخی از شهرها قیمت‌های دلخواه خود را بر روی انواع نان تعیین کرده اند. برای نمونه قیمت تافتون در این فهرست ۳۹۰ تومان اعلام شده است اما برخی از نانوایی‌ها به مشتری‌های خود این نان را ۵۰۰ تومان می‌فروشند.
همچنین قیمت نان سنگگ از ۶۰۰ تومان به ۷۸۰ تومان و بربری از ۵۰۰ تومان به ۶۵۰ رسیده است اما به گفته علی، یک شهروند ساکن منطقه ۱۲ ، بلوار ابوذر تهران، در نانوایی محل زندگی او نان سنگگ ۸۰۰ تومان، تافتون ۵۰۰ تومان و بربری ۸۰۰ تومان فروخته می‌شود.
در پی افزایش ۳۰درصدی قیمت نان ، قیمت نان بربری صنعتی نیز ۹۰۰ تومان، نان باگت ۶۵۰ تومان، نان همبرگری ۶۵۰ تومان و نان برکشن در حدود ۲۵۰ تا ۲۶۰ تومان اعلام شده است.
آیا تجربه این افزایش یک شبه قیمت نان، افکار عمومی را نگران کرده است؟
گرانی نان، قوت و غذای اصلی مردم می‌تواند فشار مضاعفی به خانواده‌ها وارد کند.افشین، مهندس برق، ساکن منطقه جماران و نیاوران است و در میدان توپخانه تهران کار می‌کند او به جرس می‌گوید که قیمت نان در منطقه محل کارش به نرخ جدید است.
او می‌افزاید:«در منطقه جماران و نیاوران مردم وضعشون خوبه و فرقی نمیکنه و هنوز سنگگ می خرن اما صف تافتون و بربری شلوغ تر شده و دیگه کمتر افغانیا یا کارگرا رو تو صف سنگگ می‌بینی.»
وی واکنش مردم نسبت به افزایش یک شبه قیمت نان را اینگونه توصیف می‌کند:«راستشو میخوای بدونی مردم بدون احساسات شدند.»
افشین با وجود این که اتومبیل شخصی دارد اما عادت دارد هرروز با مترو تاکسی به محل کار خود برود و به قول خودش با مردم دمخور شود.این شهروند تهرانی می‌افزاید: «بعد از افزایش سی درصدی قیمت نون می‌بینم که مردم عجیب سر و بی حس شدند، یعنی شما حتا تو مترو نمی بینید کسی حرف بزنه یا اعتراضی داشته باشه انگارهمه همه چی رو پذیرفتند. تو مترو ملت همه خوابند، تو تاکسی هیچ گفت و گویی بین مردم برقرار نیست، توی خیابون هم همین طور، یه سکوت مزمن.»
افشین در ادامه می‌گوید:«قدیما یادمه رادیو یه حرف می‌زد تو تاکسی همه با هم بحث می‌کردند، الان به ندرت این اتفاق می افته، هیچ کس به هیچ چیز واکنشی نشون نمی‌ده، هیچ کس.» او از کتابی به نام «اسطوره دولت مدرن» نوشته ارنست کاسیرر نام می‌برد و توضیح می‌دهد که نویسنده در این کتاب می‌گوید بر خلاف تصور ما در جوامع قبیله‌ای و وحشی هم پزشک بوده و هم جادوگر، اینطور نبوده مردم همه کارهای خود را به جادوگر بسپارند. کار جادوگر وقتی شروع می‌شده که دوا و درمان پزشک بی فایده بوده.به گفته این شهروند تهرانی، کاسیرر در این کتاب می‌گوید:«فاشیسم یا حکومت‌هایی مثل حکومت نازی در المان از سوی هیتلر وقتی ایجاد می‌شوند که مردم از بروکراسی ناامید می‌شوند.»
افشین می‌افزاید:«حسن روحانی آخرین شانس و فرصتیه که ملت دارند، بعد این، مردم آماده تر از گذشته برای یک جادوگرند، یک شخصیت تیپیکالی مثل احمدی نژاد با روحیات نظامی، چون از نظر اونها بروکراسی و منطق و همه روش‌ها شکست خورده.»
وی وضعیت برخی از روستاها و شهرستان‌ها را پس از دولت روحانی بسیار نامساعد توصیف می‌کند و می‌گوید:«هیچ تغییر مدیریتی و اجرایی در این مناطق اتفاق نیفتاده، بدنه محافظه کاره، بنابراین مردم به حدی ناامید از هر تغییرند که نون و این حرفا هیچ واکنشی در اونها ایجاد نمی کنه.»
افزایش ۶۵ درصدی نان در اردبیل و رضایت نانوایان اردبیلی
ازسوی دیگر افزایش ۶۵ درصدی قیمت نان در اردبیل منجر به نارضایتی شهروندان این شهر شده است. پیش از دهم آذرماه٬ قیمت نان لواش در اردبیل ۱۰۰ تومان و نان بربری و سنگک ۳۰۰ تومان بود اما از آن تاریخ به بعد، قیمت نان لواش به ۱۵۰ تومان، قیمت نان سنگگ و نان بربری ۵۰۰ تومان افزایش یافت.
جواد زنجانی، فرماندار اردبیل در گفتگو با تارنمای سبلانه دلیل افزایش ۶۵ درصدی قیمت نان در این شهر را اینگونه توضیح داده است: «با توجه به این که قیمت نان در اردبیل در سه سال اخیر هیچ گونه افزایشی نداشته و در سال ۹۲ نیز با وجود اعلام نرخ مصوب، قیمت نان در اردبیل تغییر نکرده بود، بنابرابن از روز دوشنبه قیمت نان در اردبیل ۶۵ درصد افزایش یافت تا نانوایان و خبازان اردبیلی راضی باشند.»
قیمت های جدید اصلاح شده در استان گیلان نیز برای نان بربری با وزن چانه ۴۷۵ گرم ۵۰۰ تومان، سنگک با وزن چانه ۵۵۰ گرم ۶۵۰ تومان، لواش سنتی با وزن چانه ۱۶۰ گرم ۱۷۰ و تافتون ۲۷۵ با وزن چانه گرم ۳۰۰ تومان اعلام شده است.
اتحادیه نانوایان قزوین نیز اعلام کرده است که هر قرص نان لواش سنتی با وزن ۱۸۵ گرم با افزایشی ۵۰ تومانی به قیمت ۲۰۰ تومان عرضه خواهد شد. نان تافتون نیز ۵۵ تومان افزایش داشته و هر قرص آن ۲۳۰ تومان تعیین شده است. قیمت هر قرص نان بربری نیز از ۳۵۰ به ۴۵۰ تومان افزایش داشته و برای نان سنگک نیز قیمت ۶۵۰ تومان تعیین شده است.
در شهرستان زابل نیز پیش از این هر قرص نان تافتون دستگاه پز به وزن۱۶۵۰ گرم هزار تومان و هر عدد نان لواش به وزن ۲۱۶ گرم ۱۵۰ تومان فروخته می شد اما در حال حاضر با اعلام نرخ های جدید هم قیمت نان افزایش یافته و هم از وزن آن کم شده است.
درحال حاضر هر عدد نان تافتون دستگاه پز با کاهش وزن چانه از ۱۶۵۰ گرم به ۱۴۵۰ گرم ۳۰۰ تومان افزایش قیمت داشته است و به مبلغ ۱۳۰۰تومان وهر عدد نان لواش ۲۱۶ گرمی با کاهش ۳۰ گرم از وزن چانه با وزن ۱۸۵گرم۱۸۵ تومان به فروش می رسد.
تارنمای آذرپیام نیز از افزایش قیمت نان روغنی در ارومیه و سلماس خبرداده و نوشته است هر قرص از این نوع نان اکنون به قیمت ۷۵۰ تومان به فروش می رسد.قیمت جدید نان در استان زنجان هم تصویب شده است. براین اساس، نان بربری با وزن چانه ۴۵۰ گرم ۵۰۰ تومان، تافتون با وزن چانه ۲۸۰ گرم ۳۵۰ تومان، نان لواش با وزن چانه ۱۷۰ گرم ۲۰۰ تومان، نان سنگگ با وزن ۴۵۰ گرم ۶۵۰ تومان و نان لواش زنجانی با وزن ۱۲۰ گرم ۱۵۰ تومان به فروش می رسد.
مهرداد که دانشجوی ساکن شهر ایذه است به جرس می‌گوید:«دوروزه بی نون موندم نمی دونم تصادفیه و یا واقعاً نونوایی محل تعطیله. مغازه دار روبرویش میگه که شاید به عنوان اعتراض بسته ولی من غروب هم رفتم بسته بود. شاید برای من که یک نفرم محسوس نباشه ولی برای مردم عیالوار بسیار دشواره، من هنوز از نون تیری فریزر استفاده می‌کنم اما شنیدم برای نونوا هم گرانی نون دلچسب نیست به همین دلیل کمتر پخت کردن به نفع اوناست. با گرونی آرد و مزد کارگر و گاز و دیگر هزینه‌ها به نظر درست درمیاد.»
گفته می‌شود پیش از بالارفتن قیمت نان، شاطرها با روش‌هایی مانند کاهش وزن چانه یا افزایش قیمت نان به بهانه اضافه کردن شیر یا کنجد به نان٬ نان ۶۰۰ تومانی را ۱۰۰۰ تومان فروختند. اما آیا با افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان، نانواها این روش‌ها را کنار می‌گذارند؟
محمدرضا، کارمند ساکن اصفهان در گفتگو با جرس معتقد است که نباید برای نانوایان دلسوزی کرد، آن‌ها سود خودشان را با کوچک کردن نان و چند دانه کنجد به دست می‌آورند تا همین دیروز نانوایی بربری محل ما نان ۵۰۰ تومانی را به بهانه کنجدی بودنش هزارتومان می فروخت.
پیش از هدفمندي يارانه‌ها نان سنگك ۱۰۰ تومان بود
آبان ماه گذشته بود که مصوبه رسمی هیات وزیران مبنی بر افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان از یکم آذرماه ۱۳۹۳ در رسانه های ایران منتشر شد در حالی که پیش از این، نمایندگان مجلس در نظر داشتند یارانه ۵ هزار و ۵۰۰ تومانی نان در سال ۱۳۹۳ را به صورت کامل حذف کنند.
سال گذشته هنگامی که موضوع افزایش قیمت نان در سال ۱۳۹۳ مطرح شد برخی از نمایندگان مجلس ایران از جمله رضا رحمانی، رییس کمیسیون صنایع و معادن در سخنانی گفته بود که نباید اصرار داشته باشیم برخی اقلام مثل نان را گران کنیم بلکه می توانیم به حمل و نقل عمومی مثل تاکسی، مترو و اتوبوس سوبسید بدهیم و در عوض دولت بنزین را گران کند در این شرایط گرانی هم تا حدی کنترل خواهد شد.
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۱ نیز زمزمه‌های گران شدن نان در نانوایی‌ها پیچید. دولت دهم نرخ خرید تضمینی گندم را بالا برد و به کشاورزان وعده داد که گندم با کیفیت آن‌ها را با قیمتی بالاتر از سال پیش از آن خریداری می‌کند. سرانجام براساس مصوبه کارگروه تعیین قیمت آرد و نان در تهران، قیمت هر قرص نان سنگک ۶۰۰ تومان، بربری ۵۰۰ تومان، تافتون ۳۰۰ تومان و لواش ۱۶۰ تومان تعیین شد.
از آذر ماه ۱۳۸۹ پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها مصرف کنندگان ایرانی بارها موضوع گران شدن قیمت نان را تجربه کرده‌اند. پیش از آغاز اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها یک نان سنگک ۱۰۰ تومان بود و اکنون به ۸۰۰ تومان رسیده است. اما آیا میزان افزایش حقوق کارمندان و کارگران در این مدت که قیمت نان هشت برابر شده منطقی بوده است؟
ازسوی دیگر آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهند میزان مصرف سالانه اقلام خوراکی و آشامیدنی خانوارها از ۱۳۹۲ کیلوگرم در سال ۸۲، به ۹۸۱ کیلوگرم در سال۹۱ رسیده است.
روزنامه شرق با مقایسه این آمارها نوشته است که در این مدت غذای مصرفی مردم ۲۹/۵ درصد کمتر شده است.برپایه داده‌های بانک مرکزی بررسی قیمت اقلام خوراکی نیز نشان می‌دهد که هزینه تهیه خوراک در شش سال گذشته ۳۴۷درصد بیشتر شده است.
پرسش قابل تاملی که در این میان مطرح می‌شود این است که چرا با توجه به شرایط کنونی وضعیت معیشت مردم، دولت تدبیر و امید بر روی کالایی در سبد خانوار دست گذاشته است که بیشترین تأثیر را بر سفره‌های مردم داشته و دارد.
