شرایط شکننده بزرگترین برنامه اجتماعی دولت روحانی
- توضیحات
- منتشر شده در جمعه, 05 دی 1393 06:20
آذوح: علی‌اصغر رمضانپور روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسایل ایران
کاهش درآمدهای دولت و آشکار شدن اعتراض ها و کمبودها، دورنمای اجرای "طرح تحول در نظام سلامت" را در ایران مبهم کرده است.
این طرح بزرگترین برنامه اجتماعی دولت حسن روحانی است که از حمایت قوی مجلس ایران نیز برخوردار است. اجرای این طرح از اردیبهشت سال ۱۳۹۳ آغاز شده و اکنون در سومین مرحله خود به سر می برد.
آقای روحانی امروز چهارشنبه سوم دی ماه، با ابراز خشنودی از اجرای موفقیت آمیز طرح، بر ادامه آن تاکید کرده است. اما منتقدان می گویند که اجرای این طرح به جای زمینه های واقعی بر اعتبارات مالی متکی است که با کاهش درآمدهای دولت و آشکار شدن تدریجی اثرات افزایش تعرفه های پزشکی، به بحرانی در بخش بهداشت منجر خواهد شد.
معترضان می گویند که بخش عمده ای از شاغلان شبکه بهداشت، شامل پرستاران، پیراپزشکان و پزشکان عمومی از اجرای طرح ناراضی هستند.
افزایش رضایت عمومی از شبکه بهداشت کشور
در برابر ادامه اعتراض ها، که روز یکشنبه ۳۰ آذر ماه با تجمع حدود ۷۰۰ پرستار در برابر ساختمان ریاست جمهوری به اوج رسید، مقام های وزارت بهداشت همچنان بر رضایت بیش از ۷۰ درصد مردم از اجرای این طرح تاکید می کنند که بر اساس نظرسنجی های وزارت بهداشت اعلام شده است.
حتی منتقدان هم می پذیرند که کاهش سهم پرداختی مردم از هزینه های درمانی به زیر ۱۰ درصد، افزایش خدمات بیمارستان های دولتی و راه اندازی بخش های تخصصی در بیمارستان های زیر نظر دانشگاه های علوم پزشکی و سازمان تامین اجتماعی، به افزایش رضایت عمومی از شبکه بهداشت در ماه های اولیه اجرای طرح منجر شده است. بنا بر آمار ها، میزان مراجعه به بیمارستان های دولتی در شش ماه اول سال جاری تا ده درصد افزایش یافته است.
آقای روحانی در سخنرانی امروز خود در بیرجند گفته است: "در زمینه سلامت گام بسیار بلندی برای کم کردن آلام همه بیماران برخواهیم داشت و امروز وقتی به بیمارستان ها می رویم، چهره بیماران با شانزده ماه پیش فرق کرده است، پس ما طرح تحول سلامت را به کمک ملت ایران ادامه خواهیم داد."
افزایش بیمه شدگان و بحران بیمه های تکمیلی
بنا بر گزارش خبرگزاری های ایران، آقای روحانی همچنین گفته است: "در ایران هیچ کسی نیست، مگر آنکه زیر پوشش بیمه درمانی قرار گرفته است و دفترچه بیمه درمانی برای همه مردم به صورت همگانی صادر شده است. و این افتخار برای اولین بار در کشور ایران به دست دولت یازدهم و به همت مردم عملیاتی شده است."
اشاره رئیس جمهوری ایران به جمعیتی در حدود ۸ و نیم میلیون نفر است که بنا بر اعلام سازمان بیمه سلامت، در چارچوب طرح تحول در نظام سلامت برای گرفتن دفترچه های بیمه (به طور رایگان) ثبت نام کرده اند.
بودجه اولیه صدور این دفترچه های بیمه که رقمی در حدود ۲۶۰ هزار تومان است از بودجه عمومی پرداخت می شود. به این ترتیب رقمی در حدود ۲ هزار و دویست میلیون تومان برای صدور این دفترچه ها در اختیار سازمان بیمه سلامت قرار گرفته است. سازمانی که بنا بر مصوبه سال های پیش مجلس قرار است همه بیمه های پایه درمانی ایران را در خود متمرکز کند. امری که تاکنون به دلیل مقاومت کارگران و رهبران تشکل های کارگری با ادغام بیمه تامین اجتماعی در سازمان بیمه سلامت، به صورت کامل انجام نشده است.
با در نظر گرفتن رقمی در حدود ۳۵ میلیون نفر که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند و با توجه به ۸ و نیم میلیون بیمه شده جدید و کسانی که بنا بر آمار سال ۱۳۹۰ تحت پوشش بیمه نیروهای مسلح، سازمان بازنشستگی، کمیته امداد و صندوق بیمه روستاییان عشایر بوده اند، رقم کل بیمه شدگان ایران به حدود ۵۷ میلیون نفر می رسد. برآوردی که توضیح نمی دهد چرا نزدیک به ۱۹ میلیون نفر در آمار آقای روحانی غایب هستند.
منتقدان می گویند که افزایش بیمه شدگان شاخص دقیقی برای بهبود خدمات سلامت نیست. آنها می گویند که موج پیوستن به بیمه ها و سپس خارج شدن از آن در فاصله سال های ۸۱ تا ۸۹ یک بار رخ داده است. پدیده ای که حاصل بالا گرفتن میزان بدهی های سازمان های بیمه گر به پزشکان و شبکه بهداشت بوده است. به گفته منتقدان، افزایش ناگهانی تعداد بیمه شدگان، همزمان با افزایش ۴۰ تا ۳۰۰ درصدی تعرفه های پزشکی، سازمان های بیمه گر دولتی و خصوصی را با بحران روبرو می کند و مستقیما بر توانایی و تمایل شبکه بهداشت در ارائه خدمات و بستن قرارداد با بیمه گران تاثیر منفی می گذارد.
۳۶هزار میلیارد تومان برای بخش سلامت
گشاده دستی دولت آقای روحانی در تنظیم بودجه نزدیک به ۳۶ هزار میلیارد تومانی بخش بهداشت برای سال ۹۴ سبب شده است تا رسانه های ایران از جیب های پر پول وزارت بهداشت سخن بگویند و مقام های وزارت بهداشت از بزرگنمایی این ارقام در رسانه ها گلایه کنند.
فقط در یک بخش از این برنامه بودجه ای، وزارت بهداشت با ۷۰ درصد افزایش، بیشترین افزایش بودجه را در میان وزارتخانه ها به خود اختصاص داده است. مقام های وزارت بهداشت به صراحت گفته اند که نگران افزایش توقعات و انتظارات از بخش بهداشت هستند. این مقام ها برخلاف بی اعتنایی پیشین، در روزهای اخیر سعی کرده اند در باره نوع هزینه کردن این اعتبارات به رسانه ها توضیح دهند.
بزرگی ارقام بودجه بخش سلامت سبب شده است که گروه هایی از شبکه بهداشت مانند پرستاران که نزدیک به ۷ سال است خواسته قانونی آنان (که مصوب مجلس است) اجرا نشده، مقام های وزارت بهداشت را به بی اعتنایی به شاغلان شبکه بهداشت و تخصیص دادن عمده اعتبارات بخش سلامت به گروهی از پزشکان متخصص و فروشندگان تجهیزات بیمارستانی و سازمان های بیمه گر دولتی متهم کنند.
این اتهام آشکارا اشاره ای است به نیروهای سیاسی حامی طرح تحول شبکه بهداشت در میان حامیان دولت و در میان اصولگرایانی در مجلس که در دیگر زمینه ها بیشتر مخالف اقدام های دولت هستند. وزیر بهداشت دولت روحانی و مقام های مجری طرح در هفته های اخیر بر بخش هایی از این طرح مانند رایگان کردن زایمان و حذف راهبردهای ناظر بر کنترل جمعیت در برنامه های بهداشتی تاکید کرده اند تا رضایت نیروهای نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی و تندروهای مجلس و شورای نگهبان را برای تصویب منابع مورد نیاز برای اجرای طرح تحول سلامت به دست آورند.
با این وجود به نظر می رسد که دورنمای کاهش عمده اعتبارات بودجه عمومی به دلیل کاهش درآمدهای نفتی دولت به طور کلی و کاهش قیمت حامل‌های سوخت که منابع اصلی تامین بودجه بخش سلامت است به طور خاص، شرایط شکننده ای را برای تداوم سخاوت یارانه ای حاکم بر طرح تحول سلامت فراهم کرده است.
